html,body{font-size:16px !important;line-height:18px !important;height:100%;color:#333;padding:0;margin:0}*,html,body{font-family:"Poppins",sans-serif;font-weight:normal;letter-spacing:normal;-webkit-font-smoothing:antialiased;-webkit-box-sizing:border-box;-moz-box-sizing:border-box;box-sizing:border-box;text-rendering:geometrirecision;-webkit-tap-highlight-color:rgba(0,0,0,0);outline:none !important;letter-spacing:-0.1px;word-wrap:break-word}.row{display:flex;flex-wrap:wrap;margin-left:-10px;margin-right:-10px;padding:0 2px}.col{flex:0 0 auto;width:25%;margin-bottom:20px;padding-left:10px;padding-right:10px}.col .entity-item{height:100%}strong,b{font-family:"Poppins",sans-serif;font-weight:bold}figure{margin:0;padding:0}a{text-decoration:none;color:#174fae}a:hover{text-decoration:underline}pre{padding:5px;margin-top:20px;background:#f3f3f3;border:1px solid #ccc}p{font-size:18px;line-height:24px}.link{cursor:pointer}.nowrap{white-space:nowrap}.overflow-auto{overflow:auto !important;-webkit-overflow-scrolling:touch !important}.h1,.h2,.h3,.h4,.h5,.h6,h1,h2,h3,h4,h5,h6{font-family:"Poppins",sans-serif;font-weight:bold}.multiple:after{content:',';margin-right:4px}.multiple:last-child:after{content:'';margin-right:0}.icon-home{display:flex;justify-content:center;align-items:center}.icon-home svg{fill:#fff;width:15px;height:15px}.icon svg{fill:#fff;width:35px;height:35px}.m-0{margin:0 !important}.p-0{padding:0 !important}.mt-0{margin-top:0 !important}.mb-0{margin-bottom:0 !important}.mb-2{margin-bottom:10px !important}.me-1{margin-right:5px !important}.me-2{margin-right:10px !important}.mb-4{margin-bottom:20px !important}.mt-2{margin-top:20px !important}.mt-1{margin-top:10px !important}.opacity-0{opacity:0 !important}hr{border:0;border-top:1px solid #ccc}.hide-scrollbar{overflow-x:scroll;scrollbar-width:none}.hide-scrollbar::-webkit-scrollbar{display:none}.d-none{display:none !important}.btn{display:inline-block;font-weight:400;line-height:1.5;color:#212529;text-align:center;text-decoration:none;vertical-align:middle;cursor:pointer;-webkit--select:none;-moz--select:none;-select:none;background-color:transparent;border:1px solid transparent;padding:.375rem .75rem;font-size:1rem;border-radius:.25rem;transition:color .15s ease-in-out,background-color .15s ease-in-out,border-color .15s ease-in-out,box-shadow .15s ease-in-out}.btn:hover{text-decoration:none}.btn-link{font-weight:400;color:#0d6efd;text-decoration:none}.btn-group-sm>.btn,.btn-sm{padding:.25rem .5rem;font-size:.875rem;border-radius:.2rem}.btn-outline-dark{color:#212529;border-color:#212529}.btn-outline-dark a{color:#212529}.btn-outline-dark:hover{color:#fff;background-color:#212529;border-color:#212529}.btn-outline-dark:hover a{color:#fff;text-decoration:none}.btn-outline-light{color:#f8f9fa;border-color:#f8f9fa}.btn-outline-light:hover{color:#000;background-color:#f8f9fa;border-color:#f8f9fa}.btn-secondary{color:#fff;background-color:#6c757d;border-color:#6c757d}.btn-dark{color:#fff;background-color:#001c4c;border-color:#001c4c}.btn-danger{color:#fff;background-color:#dc3545;border-color:#dc3545}.btn-light{color:#000;background-color:#f8f9fa;border-color:#f8f9fa}.btn-rounded{border-radius:50px}.btn-dark:hover{color:#ccc}.btn-outline-dark{color:#212529;border-color:#212529}.btn-outline-dark:hover{color:#fff;background-color:#212529;border-color:#212529}.btn-movie{font-size:25px;line-height:25px;padding:0;border-radius:50% !important;width:60px;height:60px;margin:0 15px 0 0;display:flex;justify-content:center;align-items:center}.btn-movie svg{width:30px;height:30px}.btn-icon{line-height:0}.btn-icon svg{fill:#fff;width:1.1em;height:1.1em}.btn-movie:hover svg{fill:#fff}.breadcrumb{font-size:16px;line-height:30px}.breadcrumb{display:flex;flex-wrap:wrap;padding:0;margin-bottom:1rem;list-style:none}.breadcrumb-item+.breadcrumb-item{padding-left:.5rem}.breadcrumb-item+.breadcrumb-item::before{float:left;padding-right:.5rem;color:#6c757d;content:"/";font-size:12px}.sidebar{display:flex;justify-content:space-between;height:100%;flex-direction:column}.sticky-box{height:100%;width:100%;margin-bottom:20px;padding:0}.banner{position:sticky;top:10px;margin-bottom:20px;margin-left:auto;margin-right:auto}.banner ins{position:sticky;top:10px;text-decoration:none;display:block;overflow:hidden !important}.banner ins:after{content:'PUBLICIDAD';background:#f5f5f5;width:100%;display:block;text-align:center;font-size:12px;line-height:12px;padding:4px 0}.bottom-ad-module{display:none}.roba-mobile{display:none}.roba-mobile,.roba-desktop{min-height:600px}.roba-desktop{display:flex;justify-content:start;align-items:end;flex-direction:column;width:320px;max-width:320px}.board-article-outbrain{margin-bottom:40px}.input-group{position:relative;display:flex;flex-wrap:wrap;align-items:stretch;width:100%}.input-group>.form-control,.input-group>.form-select{position:relative;flex:1 1 auto;width:1%;min-width:0}.input-group:not(.has-validation)>.dropdown-toggle:nth-last-child(n+3),.input-group:not(.has-validation)>:not(:last-child):not(.dropdown-toggle):not(.dropdown-menu){border-top-right-radius:0;border-bottom-right-radius:0}.input-group>:not(:first-child):not(.dropdown-menu):not(.valid-tooltip):not(.valid-):not(.invalid-tooltip):not(.invalid-){margin-left:-1px;border-top-left-radius:0;border-bottom-left-radius:0}.form-control{display:block;width:100%;padding:.375rem .75rem;font-size:1rem;font-weight:400;line-height:1.5;color:#212529;background-color:#fff;background-clip:padding-box;border:1px solid #ced4da;-webkit-appearance:none;-moz-appearance:none;appearance:none;border-radius:.25rem;transition:border-color .15s ease-in-out,box-shadow .15s ease-in-out}.form-control-sm{min-height:calc(1.5em+.5rem+2px);padding:.25rem .5rem;font-size:.875rem;border-radius:.2rem}.container{width:1140px;margin-left:auto;margin-right:auto}.top{margin-bottom:20px}.topbar-container{width:100%;background-color:#001c4c}.topbar{position:relative;display:flex;justify-content:center;padding:10px 0;z-index:2}.header-section{border-top:1px solid #fff;background-color:#eaede2;padding:10px 0;text-align:center}.header-section .header-section-title,.header-section .header-section-title a{font-family:"Poppins",sans-serif;font-weight:700;font-size:26px;line-height:26px;margin:0;padding:0;color:#001c4c}.menu-container{width:100%}.menu{position:relative;display:flex;justify-content:center;border-bottom:1px solid #ffffff59;padding:5px 0;z-index:2;background-color:#f3f3f3}.menu .navbar-nav{display:flex;flex-direction:row;list-style:none;padding:0;margin:0}.menu .navbar-nav .nav-link{display:block;padding:.5rem;text-decoration:none;transition:color .15s ease-in-out,background-color .15s ease-in-out,border-color .15s ease-in-out;color:rgba(0,0,0,.55);font-weight:500;font-size:14px;line-height:14px;text-transform:uppercase}.form-search-container{padding:15px 0;width:auto;background-color:#e9f1f8}.form-search{display:flex;flex-direction:row;justify-content:center;width:1140px;margin-left:auto;margin-right:auto}.form-search form{display:flex;width:50%}.form-search .input-search-autocomplete{background-color:#ffffffa8}.section{width:100%;margin-bottom:40px}.section .section-header{display:flex;align-items:center;justify-content:space-between;border-top:3px solid #001c4c;border-bottom:1px solid #001c4c;margin-bottom:20px}.section .section-header p,.section .section-header h2,.section .section-header h1{font-size:24px;line-height:28px;font-weight:bold;color:#001c4c;font-size:24px;line-height:24px;padding:10px 0;margin:0}.entity-item{display:flex;flex-direction:column;position:relative;width:100%;border-bottom:4px solid #001c4c;background:#f3f3f3;box-shadow:0 0 4px #000;text-align:left;margin-bottom:0}.entity-item .entity-item-details{order:1;padding:10px}.entity-item .entity-title,.entity-item .entity-title a{font-size:18px;line-height:20px;font-family:"Poppins",sans-serif;font-weight:600;color:#333;text-decoration:none;margin-bottom:0;margin-top:0;text-transform:uppercase}.entity-item .entity-title small{font-size:14px;line-height:16px}.entity-item .entity-title a:before{content:"";top:0;left:0;right:0;bottom:0;display:block;margin:0;padding:0;position:absolute;z-index:2}.entity-item .entity-item-image{order:0}.entity-item .figure{position:relative;aspect-ratio:.66666667;display:flex;justify-content:center;align-items:center;background-color:#222;color:#fff;overflow:hidden}.entity-item .figure:after{content:var(--category-var);position:absolute;bottom:5px;right:5px;font-size:14px;line-height:14px;text-align:right;background:#2e579e;color:#fff;font-weight:bold;padding:3px 6px;border-radius:5px}.entity-item .figure .img{position:absolute;top:0;left:0;width:100%;height:100%;object-fit:cover}.footer{background-color:#001c4c;padding:20px 0}.footer .container{display:flex;flex-direction:column;justify-content:center;align-items:center;text-align:center}.footer p{font-size:14px;line-height:1;color:#fff;text-align:center;padding:0 10px}.footer a{color:#ccc}.gallery{display:grid;grid-auto-flow:column;grid-auto-columns:calc(100% / 1.1);gap:10px;overflow-x:scroll;scroll-snap-type:x mandatory;scroll-behavior:smooth}.gallery figure{scroll-snap-align:start;position:relative;aspect-ratio:16 / 9;border-radius:10px;border:1px solid #ccc;display:flex;justify-content:center;align-items:center;background-color:#222;color:#fff;width:100%}.gallery img{position:absolute;top:0;left:0;width:100%;height:100%;object-fit:cover;border-radius:10px}.video-gallery{display:grid;grid-auto-flow:column;grid-auto-columns:calc(100% / 1.1);gap:10px;overflow-x:scroll;scroll-snap-type:x mandatory;scroll-behavior:smooth}.video{scroll-snap-align:start;border-radius:10px;overflow:hidden}.video iframe{width:100%;height:100%;aspect-ratio:16 / 9}.entity-gallery .gallery-row>*{border:1px solid #ffffff00}.entity-gallery .gallery-row{display:grid;grid-auto-flow:column;grid-auto-columns:calc(100% / 4.06);gap:15px;overflow-x:auto;overflow-y:hidden;scroll-snap-type:x mandatory;scroll-behavior:smooth;scroll-padding:0}.entity-gallery .gallery-row-6{grid-auto-columns:calc(100% / 5.9)}.entity-gallery .gallery-column{width:100%;scroll-snap-align:start;object-fit:cover}.entity-gallery .entity-item{display:flex;flex-direction:column;position:relative;margin-bottom:0;height:100%}.carousel-wrapper{position:relative}.carousel-button{position:absolute;top:50%;transform:translateY(-50%);background-color:#00000099;color:white;border:0;padding:10px 10px;cursor:pointer;z-index:10;border-radius:100%;display:flex;justify-content:center;align-items:center}.carousel-button svg{fill:#fff;width:20px;height:20px}.carousel-prev{left:0}.carousel-next{right:0}.accordion{width:100%;border:1px solid #ccc;border-radius:8px}.accordion-item{border-top:1px solid #ccc}.accordion-header{display:flex;justify-content:start;align-items:center;padding:15px;cursor:pointer;font-weight:bold}.accordion-header .badge{background-color:#6c757d;color:#fff;padding:5px 10px;border-radius:4px;font-size:14px}.accordion-checkbox{display:none}.accordion-content{max-height:0;overflow:hidden;transition:max-height .3s ease;padding:0 10px;background-color:#fff}.accordion-checkbox:checked ~ .accordion-content{max-height:500vh;padding:0 10px}.accordion-content .table{width:100%;margin-top:10px;margin-bottom:10px;border-collapse:collapse}.accordion-content .table td{padding:10px;border:1px solid #ddd}.accordion-item:first-of-type{border-top:0}.accordion-header::after{flex-shrink:0;margin-left:auto;content:"+";background-repeat:no-repeat;background-size:1.25rem;transition:transform .2s ease-in-out}.accordion-header h4{font-weight:normal}.accordion-content p{margin-top:0}.no-disponible{text-align:center}@media(max-width:1024px){.container{width:100%}.top{margin-bottom:0}.other-container{width:100%;margin:0;padding-left:15px;padding-right:15px}.col{flex:0 0 auto;width:50%}.menu{display:block}.aside-container{display:none}.form-search{width:100%}.form-search form{display:flex;width:100%;margin:0 15px}.entity-item .entity-title,.entity-item .entity-title a{font-size:16px;line-height:18px}.breadcrumb{margin-bottom:10px;padding-left:15px;padding-right:15px}.gallery{grid-auto-columns:calc(100% / 1.1)}.entity-gallery .gallery-row{grid-auto-columns:calc(100% / 2.3)}.section .section-header p,.section .section-header h2,.section .section-header h1{font-size:20px;line-height:22px}.roba-desktop{display:none}.roba-mobile{position:relative;top:0;margin-bottom:30px;display:flex;justify-content:start;align-items:center;flex-direction:column;width:calc(100vw - 30px);max-width:calc(100vw - 30px)}.roba-mobile ins{position:sticky;top:0}.bottom-ad-module{display:block;position:fixed;bottom:0;left:0;width:100%;margin:0;box-shadow:0 -1px 5px 0 rgba(0,0,0,.2);text-align:center;line-height:0;background:#f5f5f5;z-index:3000004;transition:transform .5s ease,opacity .5s ease}.bottom-ad-module-hidden{transform:translateY(100%);opacity:0}.bottom-ad-module .publi-box__close-btn{display:block;color:#666;background:#f5f5f5;z-index:1000001;font-size:17px;padding:5px;box-shadow:1px -2px 2px 0 rgba(0,0,0,.2);border-top-left-radius:8px;width:28px;height:28px;position:absolute;top:-28px;right:0;cursor:pointer}} .article{width:100%}.movie-header{position:relative;margin-bottom:40px;display:flex;flex-direction:row;align-items:flex-start}.movie-header .figure{position:relative;aspect-ratio:.66666667;display:flex;justify-content:center;align-items:center;background-color:#222;color:#fff;width:250px;flex:0 0 250px;overflow:hidden;margin-right:20px}.movie-header .figure .img{position:absolute;top:0;left:0;width:100%;height:100%;object-fit:cover}.movie-title-container{margin:0 auto;z-index:1;flex:1 1 100%;overflow:hidden}.movie-title-container .title{border-top:4px solid #001c4c;border-bottom:1px solid #ccc;font-weight:bold;font-size:36px;line-height:38px;margin:0;padding:10px 0;margin-bottom:20px;color:#001c4c;text-transform:uppercase}.movie-title-container .author-name{margin-bottom:30px}.movie-title-container .author-name a{font-weight:normal;text-transform:uppercase}.movie-title-container .categories{position:absolute;bottom:0;margin-bottom:0}.movie-title-container .categories-relative{position:relative}.movie-title-container .categories a{margin-bottom:10px;margin-right:5px}.movie-title-container .tagline{margin-bottom:20px}.movie-buttons{display:flex;align-items:center;margin-bottom:20px}.movie-buttons .btn-buy{font-size:20px;line-height:1;font-family:sans-serif;font-weight:normal;text-transform:uppercase;height:60px;justify-content:center;align-items:center;display:flex;padding:0 30px;border-radius:30px}.movie-buttons .discountPercentage{font-size:22px;line-height:22px;font-weight:bold;color:green}.movie-container{display:flex;flex-direction:row}.movie-body{margin:0;width:780px;flex:0 0 780px;overflow:hidden}.aside-container{text-align:right;width:320px;flex:0 0 320px;position:relative;margin-left:40px}.providers{width:100%}.providers .provider-container{margin-bottom:20px}.providers a{margin-right:10px;display:inline-block}.providers a:last-child{margin-right:0}.providers img{width:55px;height:55px;border-radius:5px}.providers .provider-type{display:block;background:#eaede2;padding:5px;margin-bottom:10px;font-weight:bold}.providers .provider-container:last-child{margin-bottom:0}.movie-info .row-info{display:flex;flex-direction:row;margin-top:10px;margin-bottom:10px}.movie-info .col-title{font-size:18px;line-height:24px;width:40%;flex:0 0 40%;display:flex;align-items:center;margin:0;font-weight:normal}.movie-info .col-title .icon{display:flex;margin-right:5px}.movie-info .col-title .icon svg{width:20px;height:20px}.movie-info .col-value{width:60%;flex:0 0 60%}.movie-info .col-value p{padding:0;margin:0}.movie-info .col-value .link{white-space:nowrap;text-overflow:ellipsis;display:block;overflow:hidden}.movie-share{position:fixed;bottom:10px;right:10px;z-index:1000}.movie-share .btn{font-size:25px;line-height:25px;padding:0;border-radius:50% !important;width:60px;height:60px;display:flex;justify-content:center;align-items:center;background:#064cc3}.movie-share .btn svg{width:30px;height:30px;fill:#fff}.circle-wrap{width:60px;height:60px;background:#ccc;border-radius:50%;margin:0 15px 0 0;z-index:1}.circle-wrap .circle{position:relative}.circle-wrap .circle .mask,.circle-wrap .circle .fill{width:60px;height:60px;position:absolute;border-radius:50%}.mask .fill{clip:rect(0,30px,60px,0);background-color:#000}.circle-wrap .circle .mask{clip:rect(0,60px,60px,30px)}.circle-wrap .inside-circle{font-family:sans-serif;width:49px;height:49px;border-radius:50%;background:#064cc3;color:#fff;position:absolute;z-index:100;font-weight:700;font-size:18px;line-height:18px;top:5px;left:5px;display:flex;justify-content:center;align-items:center}@media(max-width:1024px){.movie-body{width:100%;flex:0 0 100%;overflow:unset}.movie-header{flex-direction:column}.movie-header .figure{margin:0;width:100%;flex:0 0 100%;background-color:transparent;aspect-ratio:unset;padding:20px 50px}.movie-header .figure .img{position:relative;height:auto;box-shadow:0 0 10px 0 #333}.movie-title-container{width:100%;margin:0;padding-left:15px;padding-right:15px;text-align:center}.movie-title-container .title{border-top:0;font-size:26px;line-height:30px;margin:0 0 20px 0}.movie-buttons{flex-direction:column;margin-bottom:30px;border-bottom:1px solid #ccc;padding-bottom:20px}.movie-buttons .btn-buy{margin-bottom:10px}.movie-title-container .categories{position:relative}.movie-container{margin:0;padding-left:15px;padding-right:15px}.movie-info .row-info{flex-direction:column}.movie-info .col-title,.movie-info .col-value p,.movie-info .col-value a{margin:0}.movie-info .col-title{width:100%;flex:0 0 100%;font-weight:600}.movie-info .col-value{width:100%;flex:0 0 100%}}
Una obra sorprendente y polémica sobre la capacidad intelectual de los animales.
Este libro describe numerosos y sorprendentes trabajos de campo realizados por estudiosos del comportamiento animal a lo largo de medio mundo con ejemplos que incluyen desde avispas a ballenas, desde pulpos a chimpancés. El lector hallará en estas páginas conmovedoras historias de cooperación y empatía entre delfines, divertidísimos ejemplos sobre la memoria visual de algunas aves o asombrosos relatos sobre un incipiente sentido del bien y del mal en los primates superiores y su capacidad para anticiparse al futuro.
Por fortuna, han quedado atrás los tiempos en que los animales eran considerados meras máquinas que sólo respondían mecánicamente a los estímulos del laboratorio, pero este libro, además, nos obliga a replantearnos nuestros viejas ideas acerca de la naturaleza y los mecanismos de la inteligencia, tanto humana como animal. Durante décadas fue un lugar común pensar que sólo el ser humano era consciente de sí mismo, podía representarse el pasado y el futuro o tenía la capacidad de crear y emplear herramientas. Sin embargo, hace tiempo que los etólogos, y en especial destacados primatólogos como Frans de Waal, están cuestionando estos prejuicios.
Frans de Waal
Bolduque, Países Bajos, 29 de octubre de 1948. Frans de Waal es un renombrado primatólogo y etólogo nacido en los Países Bajos en 1948. Es profesor del comportamiento de los primates en el departamento de psicología de la Universidad de Emory y director del Living Links Center, adscrito al Yerkes National Reserch Center de Atlanta. Es autor de títulos de enorme éxito, como El mono que llevamos dentro, La edad de la empatía o El bonobo y los diez mandamientos. Sus investigaciones se centran en el comportamiento social de los primates: la resolución de conflictos, la cooperación y el rechazo a la desigualdad. Frans de Waal es miembro de la Academia Americana de las Ciencias y de la Real Academia holandesa de las Artes y las Ciencias. En 2007 la revista Time lo incluyó en la lista de las cien personalidades más influyentes del planeta.
Ver ficha de Frans de Waal »